مریخ رنگارنگ از چشم فضاپیمای هندی ماون ...

فضاپیمای ماون (Mars Atmosphere and Volatile EvolutioN)، که ۱۸ نوامبر ۲۰۱۳ به سوی مریخ پرتاب شد، ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۴ سفر میان‌سیاره‌ای خود  را به پایان رساند و در مداری بیضوی دور مریخ قرار گرفت. طیف‌نگار فرابنفش ماون از هم اکنون کار خود را برای جمع‌آوری اطلاعات جّو بالایی سیاره‌ی سرخ آغاز و داده‌های این تصویر را از ارتفاع ۳۶/۵۰۰ کیلومتری جمع‌آوری کرده است. با رنگ‌های مصنوعی، سه نوار طول موج فرابنفش نور بازتابی از اتم‌های هیدروژن (آبی)، اتم‌های اکسیژن (سبز) و رنگ قرمز نیز نشان‌دهنده نور فرابنفش خورشید است که از سطح سیاره منعکس شده و نقطه شفاف در سمت راست پایین یا از یخ قطبی یا از ابرها منعکس شده است. اتم‌های سبک هیدروژن تا هزاران کیلومتر در فضا و پیرامون مریخ پراکنده‌اند درحالی‌که اتم‌های سنگین‌تر اکسیژن بیشتر زیر اثر گرانش سیاره‌اند. هردوی این اتم‌ها حاصل شکسته شدن مولکول‌های آب و کربن‌دی‌اکسید در جّو هستند و اطلاعات ماون به ما خواهد گفت که سرعت از دست رفتن آب طی زمان در مریخ چقدر بوده است. درواقع ماموریت 671 میلیون دلاری MAVEN نخستین تلاش ناسا برای مطالعه جو فوقانی مریخ   ،‌ یون‌کره و تعامل آن با خورشید و بادهای خورشیدی است.

این کاوشگر از سه ابزار آنبورد خود برای اندازه‌گیری میزان انتشار گاز به فضا استفاده می‌کند. چنین تلاشی برای درک بهتر این موضوع صورت می‌گیرد که چرا مریخ بخش اعظم جوش را طی زمان‌های طولانی از دست داد. جو این سیاره در زمان‌های باستان نسبتا ضخیم بود اما در حال حاضر تنها یک درصد صخامت جو زمین را دارد.

مشاهدات MAVEN باید این موضوع را روشن کنند که چرا و چگونه مریخ از جهانی گرم و مرطوب در میلیاردها سال پیش، به سیاره سرد و خشک کنونی تغییر وضعیت داده است.

این فضاپیما هم‌اکنون در مرحله راه‌اندازی قرار دارد که طی این مرحله، تیم ماموریتی آن را به مدار نهایی‌اش می‌برد و ابزارهایش را بررسی می‌کند. ماموریت علمی یک ساله این کاوشگر اوایل ماه نوامبر آغاز می‌شود.

سامانه مزبور تنها کاوشگری نیست که به مریخ رسیده چون روز سه‌شنبه (یکم مهرماه) و فقط دو روز پس از قرارگرفتن مدارگرد ناسا در مدار، نخستین تلاش 74 میلیون دلاری هند برای رسیدن به سیاره سرخ به نام «ماموریت مدارگرد مریخ» نیز توسط گرانش این سیاره شکار شد.