شایعه برخورد شهاب سنگ از زبان دکتر فیروز نادری

خلاصه ای از صحبت های دکتر فیروز نادری در مورد شایعه شهاب سنگ در تاریخ 22 اسفندماه :

 اول اینکه اسم شهاب سنگ برای این جرم واژه مناسب تری هست، برای توضیح اینکه این سیارکها چطور به وجود آمدند باید برگردیم به پروسه ی تشکیل منظومه شمسی، خورشید ما تقریبا چهار و نیم میلیارد سال پیش به وجود آمده، یکی از چهار میلیارد ستاره کهکشان راه شیری خورشید ماست و همگی بسیار شبیه به خورشیدند.

علاوه بر این ستاره ها مقدار قابل توجهی گاز هیدروژن وجود دارد که با یک اتفاق مثل انفجار سوپرنوا یا به اصطلاح فارسی ابرنواختر باعث متراکم شدن گاز هیدروژن میشود و یک جرم به اندازه توپ بسکتبال ایجاد میشود که در نتیجه ی ایجاد گرانش در این ناحیه باعث جذب هیدروژن بیشتر و در نتیجه افزایش جرم میشود و این پروسه ی افزایش جرم تا جایی ادامه پیدا میکند که با یک جرم کروی عظیم مواجه میشویم که میتواند یک ستاره مثل خورشید ما باشد . در عرض ده تا بیست میلیون سال بعد از پیدایش خورشید در اثر برخورد سیارکها و اجرام در فضا چهار سیاره داخلی منظومه شمسی یعنی عطارد، زهره، زمین و مریخ تشکیل شد بر اساس همین پروسه چهار سیاره بیرونی یعنی مشتری زحل، اورانوس و نپتون هم ایجاد شدند، همینطور که در پایان ساخت خانه ما کمی آجر اضافه میاوریم در پروسه تشکیل منظومه شمسی هم همین اتفاق افتاد.  بعد از این پروسه یک مقدار از سنگ ها که اضافه آمدند در مداری بین مریخ و مشتری به نام کمربند سیارکی به دور خورشید میچرخند که گاهی در اثر عوامل مختلف از این مدار خارج شده و راهی زمین میشوند.

در سال 1998 کنگره آمریکا به ناسا دستور داد که تمام سیارکهای خارج شده از مدار را شناسایی کند و مدار گردششان را مرتبا در نظر بگیرد به خصوص سیارکهایی با قطر بالای 1 کیلومتر، دکتر فیروز نادری در جواب اینکه آیا این برای امنیت ملی بوده پاسخ داد بله در سال 2005  کنگره آمریکا به ناسا دستور داد تمامی اجرام بالای 140 متر هم شناسایی و رصد شوند.

در حال حاضر حدود 935 سنگپاره بالای 1 کیلومتر شناسایی شده و دائما رصد میشوند. و بیش از 5 هزار سنگ بالای 140 متر شناسایی شده.  اگر حدود 20 تا 30 متر باشد خطری ندارد و در جو میسوزد، یک جرم 100 متری می تواند یک شهر را نابود کند و اگر به کیلومترها برسد میتواند یک تهدید بزرگ برای زمین باشد که میتوان به سیارکی اشاره کرد که شصت میلیون سال پیش به زمین برخورد کرد و دایناسورهارا منقرض کرد که قطر ده کیلومتری داشته و در ناحیه مرز آمریکا و مکزیک برخورد داشته. معمولا این اجرام بعد از برخورد چاله ای بیست برابر خودشان ایجاد میکنند. برای بیان قدرت آن میتوان گفت بمب اتم هیروشیما دارای 15 کیلوتن قدرت بود. بمب اتم روسیه که خوشبختانه از آن استفاده ای نشد 50مگاتن قدرت داشت و سیارکی که به زمین برخورد کرد 100 میلیون مگاتن قدرت داشت.به همین دلیل ناسا اول اجرام بزرگ را شناسایی کرد. ناسا میتواند مدار این اجرام را تا 200 سال آِینده پیش بینی یکند. اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که دقیقا چطور این اجرام سر از زمین در می آورند باید گفت که در هر زمانی سیاره های منظومه شمسی در جای مشخصی قرار دارند و  مثلا مشتری که از همه بزرگتر هست ، می تواند با اثر جاذبه اش یکی از اجرام را از مدار خود خارج کند و به سمت منطقه داخلی منظومه شمسی هدایت کند. ناسا بیشتر علاقه مند به رصد آنهاییست که مدارشان با مدار زمین برخورد دارد. این اجرام به near earth objects معروفند.(neo) یعنی اجسام نزدیک به زمین. در پاسخ به اینکه چقدر محاسبات ناسا دقیق است باید گفت که ناسا طی یک سال و بیشتر مدار آن را در نظر دارد و آن را با پیش بینی ها تطابق میدهند و میتوان گفت ناسا در این پنجاه سال اخیر که صنعت هوا و فضا جدی تر شده به طور دقیق جای سیارک ها و سیاره هارا میداند و محاسباتش دقیق است . این سیارک که شایعه برخورد آن با زمین اخیرا داغ است حدود بیست و پنج سال است که رصد میشود و به هیچ عنوان امکان برخورد وجود ندارد چون فاصله اش با زمین 16 برابر فاصله زمین تا ماه است و حتی سیارکی هم که پاییز عبور میکند و فاصله آن 0.2 فاصله زمین و ماه است هم، امکان برخورد ندارد.در بیست سال آینده خطر برخوردی زمین را تهدید نمیکند.
پانته آ مدیری : آیا اگر سیارکی بخواهد به زمین برخورد کند ، ناسا میتواند از برخورد آن جلوگیری کند؟ دکتر فیروز نادری : در حال حاضر خیر اما ناسا تکنیک هایی را در نظر دارد اما برای این کار از ده سال قبل باید اقدام شود و در زمان کوتاه مانند سه ماه قبل کاری نمیتوان کرد. دو راه حل وجود دارد یکی اینکه یک جسم را بفرستیم که به آن اصابت کند مانند سفینه یا بمب اتم که آن را منحرف کند که این روش ضربتی است و راه دیگر این که یک سفینه را روی آن بفرستیم و با گاز به آن فشار وارد کند. اما اینها هنوز عملی نیستند. اگر سیارک درحد 100 متر باشد باید شهر مورد اصابت را تخلیه کرد.
شهاب سنگی که دایناسورهارا منقرض کرد در واقع مستقیما به سرشان نخورد که بمیرند، در زمان برخورد مانند انفجار بمب اتم اینقدر گرد و غبار از زمین بلند شد که یک لایه عظیم غبار دور زمین را گرفت که چند سال نور خورشید به زمین نرسید و این تدریجی بود. این پروسه انرژی زمین را گرفت و میدانیم که نرسیدن نور خورشید میتواند باعث توقف حیات شود.

او در پاسخ پانته آ مدیری گفت که علم براساس مشاهدات است و دین بر اساس ایمان.

او افزود : ما دنبال جستجو نیستیم که اگر شایعه ای راه افتاد همینطور باور نکنیم. این ناراحت کننده است که جوانان ناامیدند و میگویند کاش شهاب سنگ بیاید و راحت شویم.

در آخر او از پیشگیری هایش در مورد ویروس کرونا گفت.